شناسایی صورت بندی گفتمانی واقعۀ «انقلاب فرهنگی در دانشگاه ها» (۱۳۵۹-۱۳۶۳)

نویسندگان

قاسم زائری

استادیار گروه جامعه شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران ابوالفضل ذوالفقاری

عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد حاجیه محمدعلی زاده

کارشناسی ارشد جامعه شناسی-دانشگاه شاهد

چکیده

واقعه «انقلاب فرهنگی در دانشگاه­ها» (1359)، به­عنوان پیامد ضروری و گریزناپذیر انقلاب اسلامی، به مباحثات گسترده و اتخاذ سیاست­گذاری­های متنوعی در حیطه های آموزشی، مدیریتی و فرهنگی نظام آموزش عالی دامن زد. مقاله حاضر با شناسایی صورت بندی گفتمانی حاکم بر این واقعه، نشان می­دهد که در آستانه انقلاب اسلامی، خواست همه­گیری در بین طیف­های مختلف نخبگان سیاسی و فرهنگی برای تحول در ساختار علمی و نظام آموزشی کشور وجود داشت و نیروی برآمده از وقوع انقلاب اسلامی، این خواست را به فعلیت رساند و همچنین، به دلیل غلبه نیروهای مسلمان در این زمان، ناگزیر به این واقعه سمت­وسوی «اسلامی» داد. مقاله نشان می د­هد که بافت گفتمانی واقعه «انقلاب فرهنگی در دانشگاه­ها» یکدست نیست و دست­کم چهار گفتمان اصلی در شکل گیری این واقعه دخیل بوده­اند: «گفتمان تحول در نهاد علم»، «گفتمان تحول در روابط علم»، «گفتمان تحول در عالِم»، و «گفتمان تحول در علم». در واقع، تنوع سیاست گذاری­های در این مقطع، ناشی از مدخلیت گفتمان­های مختلف و شیوه­های متفاوت معناداری هر یک است، ضمن اینکه رابطه بین گفتمان­ها نیز مرتبه­بندی ­شده است. در این مقاله از شیوه کار فوکو در شناسایی گفتمان­ها بهره برده می شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

شناسایی صورت‌بندی گفتمانی واقعۀ «انقلاب فرهنگی در دانشگاه‌ها» (1359-1363)

واقعه «انقلاب فرهنگی در دانشگاه­ها» (1359)، به­عنوان پیامد ضروری و گریزناپذیر انقلاب اسلامی، به مباحثات گسترده و اتخاذ سیاست­گذاری­های متنوعی در حیطه‌های آموزشی، مدیریتی و فرهنگی نظام آموزش عالی دامن زد. مقاله حاضر با شناسایی صورت‌بندی گفتمانی حاکم بر این واقعه، نشان می­دهد که در آستانة انقلاب اسلامی، خواست همه­گیری در بین طیف­های مختلف نخبگان سیاسی و فرهنگی برای تحول در ساختار علمی و نظام آموز...

متن کامل

صورت بندی گفتمانی علمای شیعه در انقلاب مشروطه(نگاهی تحلیلی-گفتمانی به جبهه‌بندی گفتمانی علمای شیعه در انقلاب مشروطه)

هدف: هدف پژوهش حاضر،  بررسی نحوة صورت­بندی گفتمانیِ خرده­گفتمان­های موجود در گفتمان علمای شیعه و واکاوی چگونگی ظهور این خرده­گفتمان­ها و مداقة تاریخی- گفتمانی در اندیشه­ورزی این خرده­گفتمان­ها در باب مشروطیت است. روش/رویکرد پژوهش: این مقاله،  بااستفاده از روش گفتمانی «تضادمحور» میشل­پشو و اتخاذ رویکردی تاریخی– تحلیلی به بررسی صورت­بندی گفتمانی علمای شیعه در انقلاب مشروطه پرداخته است. یافته­ها و ...

متن کامل

صورت بندی گفتمانی علمای شیعه در انقلاب مشروطه(نگاهی تحلیلی-گفتمانی به جبهه بندی گفتمانی علمای شیعه در انقلاب مشروطه)

هدف: هدف پژوهش حاضر،  بررسی نحوة صورت­بندی گفتمانیِ خرده­گفتمان­های موجود در گفتمان علمای شیعه و واکاوی چگونگی ظهور این خرده­گفتمان­ها و مداقة تاریخی- گفتمانی در اندیشه­ورزی این خرده­گفتمان­ها در باب مشروطیت است. روش/رویکرد پژوهش: این مقاله،  بااستفاده از روش گفتمانی «تضادمحور» میشل­پشو و اتخاذ رویکردی تاریخی– تحلیلی به بررسی صورت­بندی گفتمانی علمای شیعه در انقلاب مشروطه پرداخته است. یافته­ها و ...

متن کامل

نقد کتاب تحول گفتمانی در گزارش واقعۀ کربلا با رویکرد گفتمانی لاکلائو و موفه

تحقیق پیش‌رو با رویه‌‌ای انتقادی و مبتنی‌بر رویکرد گفتمانی لاکلائو و موفه به نقد و بررسی کتاب تحول گفتمانی در گزارش واقعۀ کربلا پرداخته است و سؤال اصلی پژوهش این است که گفتمان‌‌های (عاطفی، ماورایی، و تاریخی) مطرح‌شده در کتاب مذکور بر چه پایه‌‌ای سنخ‌بندی شده‌اند. یافته‌‌های پژوهش حاکی از این است ‌که واقعۀ کربلا هم‌چون رخدادی تاریخی و عینی بررسی نشده است، به‌طوری‌که به امر واقع‌های تاری...

متن کامل

ارزیابی میزان انطباق وضعیت اجتماعی اساتید زن در دانشگاه ها با مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی

مطالعه و ارزیابی وضعیت اجتماعی اساتید زن از کارآمدترین شیوه های شناخت مسائل ساختاری و کارکردی زنان دانشگاهی برای ایجاد زمینه های رشد و تعالی این گروه نخبه و کارآمد جامعه بوده و راهکارهای مناسب برای رفع مشکلات و مسائل اجتماعی و فرهنگی آنها را فراهم می آورد. این پژوهش با روش فراتحلیلی و مدل ارزیابی راهبردگرا، ضمن مطالعهی نتایج مطالعات داخلی درباره ی وضعیت اجتماعی زنان دانشگاهی، میزان انطباق آن با...

متن کامل

صورت بندی گفتمانی خطبه216 نهج البلاغه (بازتولید نظریه بقا و زوال حاکمیت از منظر علی(ع))

خطبه 216 نهج­البلاغه سهم قابل توجهی در تبیین رابطه حکومت و مردم در اندیشه­­ی ­سیاسی علی(ع) دارد. این پژوهش با رویکرد توصیفی و بهره­گیری از روش تحلیل گفتمان،...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
روش‏ شناسی علوم انسانی

جلد ۲۲، شماره ۸۶، صفحات ۷-۳۷

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023